7 İleri DSG Mekatronik Tamiri

DSG şanzıman Volkswagen mühendisleri tarafından geliştirilen ve Alman gruba dahil olan firmalarda kullanılan vites türüdür. Merak edenler için DSG şanzımanın açılımını verecek olursak “Direct Shift Gearbox” dır. Bu teknolojik vites kutusu aslında 20 yıl öncesinde dayanmaktadır. VW’nin bu vites kutuları üstünde çalışması, yeni nesİL şanzımanın ortaya çıkmasına yardımcı olmuştur. Yapılan Ar-Ge çalışmalarında asıl hedef otomatik şanzıman yapımı değil, otomatik şanzımanda çift kavrama ile en yumuşak geçişleri sağlamaktı. Çift kavrama dediğimiz olayda Alman firma tarafından yapılıp diğer firmalar tarafından kullanılmıştır. Biraz da çift kavrama nedir? sorusuna cevap verelim.Çift kavrama yapısına sahip olan vites kutuları, normal dişlilere sahip olan vites kutularından daha hızlı geçişler sunmaktadır. Klasik şanzımanlara göre daha temkinli güç aktarıyor ve daha fazla kontrol sağlıyor. DSG şanzımanın ana yapısı da ilk olarak Formula 1 araçlarının kullandığı, SMT adı verilen, debriyaj kullanmadan geçişlere müsade eden sistemin geliştirilmesinden olmuştur.

DSG Şanzıman Arızaları (Silkeleme Sarsıntı Ses)

Dsg şanzımanlarında en çok arızalanan kısım: kavrama setidir, bunun dışında şanzımanda bulunan 12 adet sensörden birinin bozulması, elektrovalflerden birinin bozulması gibi sebeplerle arızalar ortaya çıkmaktadır.

Bazı durumlarda serviste DSG şanzımanda yapılan yazılım güncellemesi ve adaptasyon işlemleriyle çeşitli şikayetler giderilmektedir.

DSG şanzımanı yöneten parça mekatronik ünitedir: Elektrohidrolik ünitede; yağ pompası, elektrovalfler, vites değiştirici hidrolik pistonlar ve hidrolik debriyaj aktivatörleri bu kısımda bulunur. Öte yanda elektronik kontrol ünitesi de mekatronik gövdesinde tam ortada bulunur. Sensörler de yine mekatronik ünite içerisinde yer alır.

Elektronik sistemler aşırı ısınmayı sevmezler ve arızaya sebep olurlar. Mekatronik ünitede sıcaklık sensörü vardır. Kuru çift kavramada balata sürtünmesi sebebiyle aşırı dur-kalklı trafikteki sürüşlerde şanzıman aşırı ısınırsa, sistemi korumak ve soğumasını sağlamak için bir uyarı çıkacaktır.

Kalkışta Silkelemenin genel sebebi: Işıklarda veya ilk kalkışlarda balata aşınması sebebiyle meydana gelir. Balata setinin değiştirilmesi gerekir.

Vites geçişlerinde ve ilk kalkışlarda sarsıntının sebebi, 1-2 vites geçişi veya 2-1 vites geçişlerinde sarsıntı olması durumunda, kavramanın, yağın ve yağ filtresinin değiştirilmesi sorunu çözebilir.

Sarsıntılı sürüşlerde tıkırtı şeklinde gelen sesler genelse çift kavramanın ayırma çatallarının gevşekliğinden kaynaklanır.

Vites geçişlerinde dişli sesi, aşırı takırtı ve öğütme sesi gelmesi durumunda, şanzımanın değiştirilmesi gerebilir.

Bazı durumlarda şanzımanın elektronik beyninin yanması söz konusu olabilir, bu durumda elektronik beyin, veya mekatronik ünite komple değiştirilir.

DSG Şanzıman Nasıl Kullanılır?  Nelere Dikkat Etmeli?

• Araç park edileceği zaman frene basılıp durulduktan sonra, ayak frene basılıyken el freni çekilir, daha sonra vites P konumuna alınır. Böylece şanzımana yük binmez.
•  Işıklarda dururken fren pedalına tam olarak basılmalı, yarım-çok az frene basmak kavramaya zarar verir. Frene tam basıldığında kavrama boşa alınır.
•  Yokuş inerken az yaksın diye boşa atılmaz, boşa atılırsa araç tam tersi daha çok yakar. İnişler vites D de olmalıdır. Kontrollü hızda inilirken fren dokunuşları yapılmasıyla dsg vites küçültür ve motor freni de sağlanır.
•  Gaz pedalıyla dsg şanzımanın çalışma karakteristiğine uygun sürüş yapılmalı. Sıradışı gaz pedalı dokunuşlar dsg’nin kararsız kalmasına sebep olabilir.
•  Mümkünse aşırı trafik dur kalklarından, yokuşlarda sık dur kalk yapmaktan uzak durmak iyi olacaktır, şanzımanın aşırı ısınmasına, balataların çabuk aşınmasına bu sürüş şartları sebep olur.
•  Örneğin yokuştasınız, durdunuz, bir şekilde araç geri akmaya başladı (hill holder açıldıktan sonra), vites D ‘de, bu durumda gaz vererek aracı durdurup ileri gitmeye çalışmayın, bu durumda şanzıman (kavramalar) aşırı ısınır ve zarar görür . Araç frenle durdurulduktan sonra kalkış yapılır.
• İleri geri hareket manevraları ve park etme durumları; frene bas, dur, ileri git; frene bas, dur, geri git.

DSG Şanzımanın Avantajları

• Düşük yakıt tüketimi. Tork konvertörlü tam otomatik şanzımanlardan çok daha düşük (%15-20) yakıt tüketimi sunar. Bazı durumlarda manuel şanzımanlardan bir daha iyi yakıt ekonomisi elde edilebilir.
• Motordan şanzımana torkun aktarılmasında hiçbir tork kaybı meydana gelmez. Şanzıman, motordan  tork çalmaz, hidrolik pompası elektriklidir.
• Çok hızlı ve sarsıntısız vites geçişleri sunar. 8 milisaniyede bir üst vitese geçiş yapabilir.

DSG Şanzıman Dezavantajları

• Kuru çift kavramalı dsg şanzımanda tork sınırı vardır (250-300Nm). Daha yüksek torklu araçlarda ıslak çift kavrama kullanılmalıdır.
• Islak çift kavramalarda verim biraz daha düşüktür, fakat kuru çift kavramalarda verim daha iyidir.
• Bakımı ve yağları pahalıdır. Sanayide iyi anlayan usta çok az sayıdadır.
• Garantisi 2 yıl gibi kısa bir süredir. 2 yılı aşan durumlarda iyi niyet garantisi kapsamına alınıp değişim olabilir fakat iyi niyet garantisi her durumda işletilmeyebilir. (ABD’de dsg için 10 yıl garanti verildiği söylenir)
• Yokuşlarda geri kaçırır bu sebeple hill hold yokuş kalkış desteğinin olması zorunludur.
• Kararsız ve kötü sürüş şartlarında ısınma-aşınma-arıza yapma olasılığı artabilir.
• Belirli periyotlarda kuru kavrama olduğundan baskı-balata setinin değiştirilmesi gerekir.